SARS, Salisbury & COVID-19

De film Contagion uit 2011, is gebaseerd op de uitbraak van een besmettelijke longziekte die eind 2002 woedde in de Chinese provincie Guangdong. Nu wordt aangenomen dat het SARS was. Contagion, een Amerikaanse thriller, waarin Matt Damon alias Mitch Emhoff zijn vrouw en stiefzoon verliest als gevolg van de longziekte blijkt nu jaren later een gedramatiseerd maar toch realistisch beeld te schetsen van de huidige pandemie. 

SARS werd geen pandemie, wereldwijd stierven 774 mensen aan de gevolgen ervan. Met een sterftepercentage van bijna 10% was het wel vele malen dodelijker dan COVID-19, waaraan 2% van de besmette mensen overlijdt. Korter geleden, in 2018, werden in het Engelse Salisbury de Russische inlichtingenofficier Sergej Skripal en zijn dochter Joelia vergiftigd met het notvitsjok-zenuwgas. Zij werden ernstig ziek en opname op de intensive care volgde. Na enkele weken in het ziekenhuis werden beiden ontslagen. Tegelijkertijd werd ook een politieagent op de intensive care opgenomen nadat hij in het huis van de Skripals met het zenuwgas in aanraking was gekomen. Maanden later werd nog een stel vergiftigd met hetzelfde zenuwgas door een flesje parfum dat ze vonden. De vrouw Dawn Strugess, overleed als gevolg van de vergiftiging, de man overleefde het. Om het risico van massale vergiftiging uit te sluiten werd de stad zo goed als afgesloten en werden alle plaatsen waar de Skripals waren geweest grondig gereinigd. Het duurde ruim een jaar voordat de bewoners van Salisbury weer overal toegang tot hadden. 

De psychologische impact van dergelijke gebeurtenissen staat onomstotelijk vast. De politieagent in Salisbury was geruime tijd niet in staat om te werken vanwege de lichamelijke consequenties van de vergiftiging maar vooral vanwege de flashbacks, angst en paniekaanvallen, onrustige slaap en zijn depressieve stemming; een voor een symptomen van het posttraumatische stresssyndroom. Na de SARS-uitbraak had ongeveer 10% van de ondervraagden hoge scores op posttraumatische stress symptomen. Ondervraagden die in quarantaine waren geweest of op een SARS-afdeling hadden gewerkt, of vrienden of familieleden door SARS hadden verloren, bleken 2 tot 3 keer meer kans te hebben op posttraumatische stress symptomen dan anderen zonder deze ervaringen. 

Nu na drie maanden de grenzen openen en politici, virologen en medici waarschuwen voor een nieuwe uitbraak willen mensen werken, uitgaan en vooral hun sociale leven hervatten. De zomer van 2020 zal anders zijn dan andere zomers, het zal ons alert houden op de 1,5 meter-samenleving inclusief het dragen van het mondkapje. Spontane begroetingen zijn ineens gevaarlijk geworden. Wat de reacties van mensen zullen zijn is onzeker. Tijdens de lockdown reageerden velen al zo anders. Mensen die gingen hamsteren, of geen moment onbenut lieten om zelfgemaakte video´s te delen met goed bedoelde adviezen, of die zich niet konden losmaken van complottheorieën of juist de ontkenning kozen en volhielden dat het een gewone griep was. De COVID-19 crisis vraagt om aanpassingen, veerkracht, soepelheid en saamhorigheid en vooral een opwaardering van zorgpersoneel, vakkenvullers, schoonmakers, postbezorgers, brandweermannen en politieagenten en al diegenen die doorwerkten en er voor zorgden dat het normale leven gewoon doorging terwijl anderen veilig thuis zaten. Hallo Weekblad 23 juni 2020.