Gecompliceerde rouw

Volgens onderzoek rouwt ieder mens anders en is ieder rouwproces uniek. Wanneer we rouwen passeren talloze herinneringen het denken en iedere herinnering is een confrontatie met het gemis en dwingt om door te gaan met het leven. Rouwen is een emotioneel proces en dient feitelijk om tot rust te komen na een ingrijpende verdrietige verlieservaring. Rouwen is het meest duidelijk bij het overlijden van een partner of iemand waarmee we innig verbonden waren. Elisabeth Kübler-Ross, was een pionier op dit gebied en verdeelde het rouwproces in verschillende fasen. Deze fasen zijn niet voor iedereen gelijk en verschillen vaak van volgorde. Meestal loopt een normaal rouwproces vanzelf tot een eind na ongeveer een jaar. Bij gecompliceerde rouw stagneert dit proces en lijkt de rouw geblokkeerd. Volgens onderzoeker Mardi Horowitz kan men van gecompliceerde rouw spreken wanneer het rouwproces langer duurt dan 14 maanden; anderen zoals Holly Prigerson en Katherine Shear menen dat er al sprake kan zijn van gecompliceerde rouw na 6 maanden vanaf het overlijden. De onderzoekers zijn het er over eens dat de basis van rouw ligt in separatiepijn. De pijn van het gescheiden zijn van de ander die tot uiting komt in gevoelens van verlangen en missen van de ander. De rouwende is sterk van mening niet te kunnen leven zonder de ander en doorleeft een acceptatieproces waarbij verdrietige emoties passeren, om zo de draad van het leven weer op te pakken. Bij gecompliceerde rouw is dit proces geblokkeerd en ervaart degene keer op keer dezelfde rouwreacties. Degene heeft zoveel last van de rouw dat het niet mogelijk is normaal te functioneren niet thuis, niet op het werk en niet in de sociale kring. Dit kan inhouden dat relaties langdurig en ernstig worden verstoord. Degene die rouwt heeft vaak een reactief verdriet om het verlies en heeft niet alleen moeite met het verlies zelf maar vertoont ook vervlakking en ongeloof of boosheid over het alleen achterblijven. Een remmende factor in het rouwproces zijn de opdringerige gedachten over het verlies en soms heeft de rouwende zelfs een doodswens om bij de overledene te kunnen zijn. Zij verwarren de betekenis van hun eigen leven met dat van de overledene. Wat resulteert in steeds minder interesse om aan activiteiten deel te nemen en leidt tot afzondering. Bij gecompliceerde rouw blijft de focus dus gericht op het verleden en alle herinneringen aan de overledene zijn pijnlijk. Het lijkt of de pijn de controle over de rouwende heeft overgenomen in plaats van dat de rouwende ´in control´ is. Mensen met gecompliceerde rouw verliezen zo hun levenskwaliteit en zijn daardoor ontvankelijker voor gezondheidsproblemen. Er zijn ook risicofactoren die een rol spelen bij gecompliceerde rouw; namelijk wanneer de overledene door een geweldsmisdrijf of een natuurramp om het leven kwam. Dergelijke verliezen zijn zo plotseling en onverwacht dat afscheid niet mogelijk was. Ook kan een onopgelost conflict of een buitengewoon sterke band met de overledene een rol spelen. Gevoeligheid voor angst en of depressie en weinig zelfvertrouwen en wantrouwen kunnen ook een rouwproces stagneren. Wanneer er sprake is van gecompliceerde rouw is er altijd sprake van een mix van risicofactoren die de acceptatie bemoeilijken. Want een verlies dwingt tot verandering en nieuw evenwicht, om de schok en ontreddering te boven te komen. Bron: Paul.A. Boelen; www.paulboelen.nl; Hallo Weekblad 11 december 2019.