Gecompliceerde rouw
Volgens onderzoek rouwt ieder mens anders en is ieder rouwproces
uniek. Wanneer we rouwen passeren talloze herinneringen het denken en iedere
herinnering is een confrontatie met het gemis en dwingt om door te gaan met het
leven. Rouwen is een emotioneel proces en dient feitelijk om tot rust te komen
na een ingrijpende verdrietige verlieservaring. Rouwen is het meest duidelijk
bij het overlijden van een partner of iemand waarmee we innig verbonden waren. Elisabeth
Kübler-Ross, was een pionier op dit gebied en verdeelde het rouwproces in verschillende
fasen. Deze fasen zijn niet voor iedereen gelijk en verschillen vaak van
volgorde. Meestal loopt een normaal rouwproces vanzelf tot een eind na ongeveer
een jaar. Bij gecompliceerde rouw stagneert
dit proces en lijkt de rouw geblokkeerd. Volgens onderzoeker Mardi Horowitz kan
men van gecompliceerde rouw spreken wanneer het rouwproces langer duurt dan 14
maanden; anderen zoals Holly Prigerson en Katherine Shear menen dat er al
sprake kan zijn van gecompliceerde rouw na 6 maanden vanaf het overlijden. De onderzoekers zijn
het er over eens dat de basis van rouw ligt in separatiepijn. De pijn van het
gescheiden zijn van de ander die tot uiting komt in gevoelens van verlangen en
missen van de ander. De rouwende is sterk van mening niet te kunnen leven
zonder de ander en doorleeft een acceptatieproces waarbij verdrietige emoties
passeren, om zo de draad van het leven weer op te pakken. Bij gecompliceerde rouw is dit proces geblokkeerd en ervaart degene
keer op keer dezelfde rouwreacties. Degene heeft zoveel last van de rouw dat
het niet mogelijk is normaal te functioneren niet thuis, niet op het werk en
niet in de sociale kring. Dit kan inhouden dat relaties langdurig en ernstig worden
verstoord. Degene die rouwt heeft vaak een reactief verdriet om het verlies en
heeft niet alleen moeite met het verlies zelf maar vertoont ook vervlakking en
ongeloof of boosheid over het alleen achterblijven. Een remmende factor in het rouwproces
zijn de opdringerige gedachten over het verlies en soms heeft de rouwende zelfs
een doodswens om bij de overledene te kunnen zijn. Zij verwarren de betekenis
van hun eigen leven met dat van de overledene. Wat resulteert in steeds minder
interesse om aan activiteiten deel te nemen en leidt tot afzondering. Bij gecompliceerde
rouw blijft de focus dus gericht op het verleden en alle herinneringen aan de
overledene zijn pijnlijk. Het lijkt of de pijn de controle over de rouwende
heeft overgenomen in plaats van dat de rouwende ´in control´ is. Mensen met
gecompliceerde rouw verliezen zo hun levenskwaliteit en zijn daardoor ontvankelijker
voor gezondheidsproblemen. Er zijn ook risicofactoren die een rol spelen bij gecompliceerde
rouw; namelijk wanneer de overledene door een geweldsmisdrijf of een natuurramp
om het leven kwam. Dergelijke verliezen zijn zo plotseling en onverwacht dat afscheid
niet mogelijk was. Ook kan een onopgelost conflict of een buitengewoon sterke
band met de overledene een rol spelen. Gevoeligheid voor angst en of depressie
en weinig zelfvertrouwen en wantrouwen kunnen ook een rouwproces stagneren.
Wanneer er sprake is van gecompliceerde rouw is er altijd sprake van een mix
van risicofactoren die de acceptatie bemoeilijken. Want een verlies dwingt tot verandering
en nieuw evenwicht, om de schok en ontreddering te boven te komen. Bron: Paul.A. Boelen;
www.paulboelen.nl; Hallo Weekblad 11 december 2019.
Reacties