Burn-out, werkstress, vermoeidheid & depressie

Het zal voor iedereen duidelijk zijn dat er overeenkomsten zijn tussen burn-out, werkstress, vermoeidheid en depressie. Moeheid en uitstelgedrag komen bij alle vier voor en met name vrouwen hebben meer kans op het krijgen van een burn-out, werkstress, vermoeidheid of depressie omdat ze emotioneler en minder pragmatisch zijn dan mannen. Mannen nemen over het algemeen meer een oplossingsgerichte houding aan. Depressie en burn-out leiden beide tot emotionele, mentale en fysieke uitputting maar met dat verschil dat een depressie een stemmingsstoornis is en een burn-out een belastingstoornis. Bij een depressie gaat het om intense bedroefdheid waarvan men letterlijk ziek wordt. De achterliggende oorzaak van een depressie ligt meestal in het verleden en wordt gekoppeld aan een recente gebeurtenis zoals het verlies van een naaste, een scheiding of een ziekteproces waarbij er veel onzekerheid is over een toekomstig herstel. Een burn-out, vermoeidheid en werkstress kunnen wel lijken op een depressie, maar dan gaat het om de optelsom van verschillende factoren en niet om de depressie zelf. Zoals eerder aangegeven is een burn-out een belastingstoornis die tot uitputting leidt, omdat men lange tijd werd blootgesteld aan een reeks van veeleisende situaties waardoor men overbelast raakte. Een burn-out ontwikkelt zich volgens verschillende fasen. Tijdens de beginfase voelt het werk als stimulerend en is het niet vervelend om een keertje over te werken. Vervolgens komen er twijfels over het overwerk, maar ermee stoppen is lastig en voelt als een nederlaag. Het enthousiasme van de start vermindert dus aanmerkelijk. In de derde fase staat het werk stil vanwege gezondheidsklachten zoals buikpijn en hoofdpijn en ontstaat er frustratie omdat het evenwicht tussen inspanning en waardering zoek is. Men wordt negatief over het werk. Om de balans te herstellen wordt men overactief terwijl het effectief niets toevoegt aan de kwaliteit van het werk. Het zal duidelijk zijn dat op deze fase de uitputting volgt en men fysiek, emotioneel en mentaal instort. Er zit niets anders op dan te stoppen met werken en afstand te nemen van de collega´s. Als laatste leidt burn-out in de meeste gevallen tot ontslag als reactie op de uitputting die het werk heeft veroorzaakt. Werkstress wordt veroorzaakt door veel én stressvol werk. Ziekteverzuim, stakingen, overplaatsing, ontslag, ongevallen op het werk en vervroegde uittreding zijn zoal de problemen die de gezondheid negatief beïnvloeden. Behalve lichamelijke klachten zoals hoge bloeddruk, maagzweer, COPD of hart- en vaatziekten kan werkstress ook depressie, angststoornis, alcohol- of drugsmisbruik en burn-out veroorzaken. Meestal zijn er drie factoren die werkstress ongunstig beïnvloeden: het werk zelf, het privéleven en een ongezonde levensstijl. Vermoeidheid geeft eveneens een gevoel van uitputting en energieverlies, gebrek aan concentratie, prikkelbaarheid en spierpijn. Vermoeidheid wordt niet meteen in verband gebracht met lichamelijke of psychische aandoeningen. Vermoeidheid kan zich echter wel chronisch ontwikkelen. Onder de deskundigen bestaat daarover geen consensus. Sommigen geloven dat fibromyalgie een variant is van het chronisch vermoeidheidssyndroom en langdurige vermoeidheid en lichamelijke klachten veroorzaakt. Anderen geloven dat het chronisch vermoeidheidssyndroom op zichzelf geen echte ziekte is, maar een verzameling van factoren die in veel gevallen plotseling begonnen na een ernstige ziekte en chronisch werden. Gepubliceerd in Hallo Weekblad 16 oktober 2019