Mobbing
Agressie en geweld op
het werk is slecht voor de werksfeer en de werknemers. Het creëert een
vijandige en miserabele werkomgeving waardoor werknemers allerlei gezondheidsklachten
kunnen ontwikkelen. Volgens onderzoek uit 2017 van Pedro Gil Monte, verbonden
aan de VIU in Valencia heeft ongeveer 11% van de Spaanse werknemers te maken
gehad met mobbing op de werkvloer. De Duitse zoöloog Konrad
Lorenz was de eerste die het concept ´mobbing´ gebruikte om agressief gedrag bij
dieren te beschrijven als groepsfenomeen. Zoals bij dieren kunnen onopgeloste
conflicten op het werk leiden tot mobbing. Wanneer mobbing op de werkvloer
plaatsvindt zijn slachtoffers dikwijls gedwongen hun baan te verlaten. Onderzoekers
noemen drie factoren die een rol spelen bij het ontstaan van mobbing; de
stalker, het slachtoffer en de organisatie. Volgens de Franse auteur
en onderzoekster Marie-France Hirigoyen, heeft de stalker een duidelijk psychologisch
profiel. Stalkers fixeren zich op het slachtoffer om waar mogelijk het
slachtoffer te diskwalificeren en in diskrediet te brengen. Stalkers zijn
mensen die macht willen en bewust anderen daarbij gebruiken. Zij kunnen iemand klein
krijgen met woorden, plagerijen, sarcastische opmerkingen en insinuaties. Stalkers
weten alles beter en twijfelen nooit aan zichzelf. Voor de stalker is de ander
een rivaal in plaats van een gelijke die hem kan aanvullen. Over het algemeen
zijn stalkers middelmatige afgunstige mensen met een grote behoefte aan
controle; in een leidinggevende functie gedragen ze zich tiranniek en wantrouwig.
Sommige psychologische profielen zijn meer bereid om een stalkerprofiel te
ontwikkelen zoals mensen met een angstige, neurotische, obsessieve of
narcistische persoonlijkheid. De slachtoffers
hebben geen psychologisch profiel. Iedereen kan slachtoffer worden van mobbing.
Mobbing op de werkvloer ontstaat wanneer het slachtoffer reageert tegen het
autoritaire gedrag van een meerdere. Slachtoffers zijn geen onderdanige
werknemers. Het zijn gemotiveerde, eerlijke, punctuele en dynamische arbeidskrachten
die duidelijk verschillen van anderen. Als ze te competent zijn, overschaduwen
ze een meerdere wat aanleiding kan zijn voor intimidatie of juist wanneer ze
minder competent zijn geeft dit aanleiding voor verwijten van een meerdere. Slachtoffers
zijn kwetsbaarder voor aanvallen wanneer ze door omstandigheden nog geen
netwerk van contacten hebben buiten of binnen het bedrijf. Wanneer dat er wel
is zal de stalker er alles aan doen om het netwerk te verbreken. Slachtoffers
zijn dikwijls authentieke mensen die trouw zijn aan zichzelf en juist problemen
willen oplossen en willen samenwerken. De organisatie waar
mobbing plaatsvindt heeft ook kenmerken die bepalend zijn voor het ontstaan
ervan. Zo kan het slachtoffer makkelijk worden geïsoleerd, het ontbreekt aan teamgeest,
men beschouwt elkaar niet als ´een van ons', de productiviteit is laag en wordt
niet extern geëvalueerd. Omdat de bedrijfscultuur gericht is op macht en
controle en niet op innovatie en progressie komt de winst meestal niet ten
goede aan het bedrijf zelf maar dient het onethische doelen. Meestal is er een hoge
werkdruk en een slechte veiligheid. Mobbing komt vaker voor in hiërarchische organisaties
of organisaties waar wordt geherstructureerd. Onderzoekers geven aan dat mobbing
meer kans heeft in openbare instellingen waarin relaties met collega's en bazen
bepalend zijn voor promoties en dat de poging van de stalker om voor een
promotie in aanmerking te komen zijn verborgen karakter en gedrag zou verklaren. Hallo Weekblad, 18 september 2019; Bron:
´Las Claves del Mobbing´, José Luis González de Rivera (2006)
Reacties