Prinsjes & Prinsesjes

Kinderen die door hun ouders worden behandeld als echte prinsen en prinsessen; ze mogen vanalles en blinken zogenaamd in alles uit. Deze verwennerij wordt geregeld gezien als oorzaak voor oudermishandeling. Volgens TNO en Movisie die in 2013 een onderzoek verrichtten naar deze vorm van huiselijk geweld gaat het hierbij niet om incidenteel geweld binnen het gezin. De geweldplegers, jongens en meisjes, zijn tussen de 12 en 23 jaar en gebruiken zowel fysiek als psychisch geweld om hun ouders materieel en financieel te misbruiken. Ook in Spanje is het een probleem waarvoor de laatste jaren meer aandacht is. Het reality-tv programma ´Hermano Mayor´ van Pedro Garcia Aguado waarin hij violente jongens en meisjes helpt hun gedrag te begrijpen en te veranderen, haalde direct hoge kijkcijfers. Oudermishandeling is nog weinig onderzocht. Uit de literatuur is bekend dat alleenstaande ouders het meeste risico lopen; alhoewel oudermishandeling ook in tweeouder of samengestelde gezinnen voorkomt. Er zijn allerlei redenen voor het ontstaan van deze gedragsproblematiek; het kind is slachtoffer van pesterijen, heeft een belangrijk familielid verloren, de ouders zijn verslaafd of de ouders besteden de opvoeding uit. Oudermishandeling komt het meest voor in hogere middenklasse gezinnen waar de ouders succesvol zijn in hun professionele carrière. Deze ouders zijn geneigd de opvoeding uit te besteden aan derden, meestal de grootouders, en hanteren vaker losse, permissieve opvoedstijlen. Feitelijk hebben ze geen tijd om hun kind te onderwijzen in gedragsregels. Het is ook niet altijd het speelgoed dat het kind verpest; het grootste probleem is de ´emotionele verwenning´. Ouders die hun kind nooit ‘nee’ verkopen, geen grenzen stellen en elk gedrag goedpraten. Het gebrek aan toewijding wordt door de ouders gecompenseerd door alle grillen van het kind toe te staan. Hiermee geven ze het kind de boodschap dat het, ondanks hun emotionele eenzaamheid, het middelpunt is van het gezin en de ouders er zijn om aan al hun eisen te voldoen. Volgens onderzoekers speelt geweld in de publieke sfeer zoals uitgaansgeweld, geweld op televisie, sociale netwerken en geweld op school eveneens een rol in het ontstaan ervan. Veel ouders gaan gebukt onder lichamelijke mishandeling, brandstichting, manipulatie en scheldpartijen. Ook dreigen met wapens of zelfmoord komt vaak voor. Meisjes dreigen vaker met het aangaan van talrijke seksuele contacten met als gevolg geslachtsziekte en of zwangerschap. Wanneer de ouder zich meldt bij de huisarts is dat pas na vele incidenten en met diepe schaamte- en schuldgevoelens. Vaak geven ouders toe dat ze bang zijn dat de tirannie van hun kinderen uit de hand loopt. De oplossing is om grenzen te stellen. In de USA is onlangs zelfs ‘Say Yes To No’ ontstaan, een beweging die ouders overtuigt hun kind niet langer op een voetstuk te plaatsen. De Spaanse psycholoog Javier Urra die het centrum Recurra-Ginso in Madrid leidt waar gezinnen worden begeleid, is van mening dat geen enkel kind wordt geboren als een tiran, maar dat er ouders zijn die niet als volwassen opvoeders optreden. Ze willen vrienden zijn met hun kinderen in plaats van ouders en opvoeders en daardoor creëren ze juist een probleem. Het kweekt egocentrische, onzekere kinderen die geen rekening houden met anderen, slecht presteren op school, koppig zijn en het gevoel hebben de buitenwereld niet aan te kunnen. Bron: Freek Schravesande; ´Een verwend kind is een verwaarloosd kind´, NRC 10-1-2012; Movisie 2014, 2016; www.recurra.com; Hallo Weekblad 19 juni 2019