Migratie

Met de verkiezingen in het vooruitzicht staan migratie en de gevolgen ervan hoog op de agenda in de Spaanse politiek. Een van de centrale thema’s in de discussies rondom migratie betreft de gevolgen van migratie voor de samenleving. Migranten zorgen voor economische groei vanwege hun beschikbaarheid op de arbeidsmarkt waardoor bedrijven geneigd zijn meer arbeidsplaatsen te creëren. Uiteraard is niet iedere migratie hetzelfde en is er een groot verschil tussen politieke vluchtelingen en mensen die hun land vrijwillig verlaten op zoek naar uitdaging en andere sociale of economische mogelijkheden. ´Ik vertrek´ is een reality-tv serie waarin Nederlanders worden gevolgd die hun geluk in het buitenland beproeven. In de uitzendingen komen de voorbereidingen aan bod, het emotionele afscheid van familie en vrienden en de eerste ervaringen in het land van bestemming. Zo´n overgangsproces van de plaats van herkomst naar een plaats van bestemming is een stressvolle en betekenisvolle levensgebeurtenis die de migrant bloot stelt aan een reeks van veranderingen lichamelijk, psychisch, emotioneel en cultureel. Voor de meesten is een migratie een lang en ingewikkeld proces dat niet binnen een jaar is afgerond. De verandering van klimaat leidt vaak tot andere eetgewoonten en daaraan gekoppeld een ander dagritme. Vervuiling zoals milieuvervuiling en andere woonomstandigheden kunnen leiden tot lichamelijk ongemak maar ook infectieziekten. Lichamelijk ongemak is niet het enige waarmee nieuwe bewoners te maken krijgen. Veranderende omgevingsfactoren met name in het sociale veld kunnen een rol spelen in het ontstaan van angstklachten. Het gebrek aan sociale steun door de scheiding van familie en vrienden zorgt er voor dat de migrant zich ontheemd voelt. Er is niemand die hem kent en de taal is vreemd. Begrip vinden in het thuisland blijkt moeilijk zo niet onmogelijk. De achterblijvers zijn in de regel zo betrokken bij hun gevoel van verlating dat zij weinig begrip hebben voor de problemen van de ander in het verre land. Sociaal isolement is over het algemeen de belangrijkste stressfactor in het ontstaan van depressie en of aanpassingsstoornis. Aan de sociale veranderingen zijn ook culturele veranderingen gekoppeld. Het nieuwe land kent andere normen en waarden die niet per definitie overeenkomen met het land van herkomst. Migranten komen vaker terecht in arbeids- en woonsituaties waar zij te maken krijgen met vijandigheid van de autochtone bevolking, slechte woonomstandigheden en lage lonen die hun sociaaleconomische status in de samenleving negatief bepalen. Ze zijn genoodzaakt van onderaf aan te beginnen om een nieuw leven op te bouwen in al zijn facetten. En hoe langer de migrant in een uitzichtloze situatie zit, hoe moeilijker het is om flexibel te blijven en zelfvertrouwen te behouden. Wanneer mensen zich niet welkom voelen en als hun bestaan amper wordt erkend, vergroot dit de kans op psychische problemen zoals spannings- en angstklachten, slaapproblemen, controleverlies en gevoelens van somberheid en onzekerheid. De mate en de aard van al deze veranderingen hangen natuurlijk af van de omstandigheden waaronder de migratie plaatsvond. De impact van een migratie is vanzelfsprekend minder diepgaand wanneer de samenlevingen in sociaal-cultureel opzicht op elkaar lijken; echter is het geen garantie om geen klachten te ontwikkelen. Gepubliceerd Hallo Weekblad 17 april 2019