Loenatik

Loenatik was een televisieserie van de VPRO over de psychiatrische inrichting Zonnedael. De serie won verschillende prijzen en hoewel ze bedoeld was voor de jeugd keken ook relatief veel volwassenen naar de serie om het wel en wee van de bewoners te volgen. Majoor Breederoo en Bep Brul die geregeld met elkaar in conflict waren; want de majoor had nooit begrip voor de toenadering van de romantische Bep. Bep zocht vervolgens haar toevlucht bij de manisch-depressieve Doolittle die zelf meer interesse had voor dieren. Kortom een huis vol gekken. Waarbij zuster ten Hoeven en directeur Bomhoff hun handen vol hadden, om het reilen en zeilen van de inrichting in goede banen te leiden. Hoewel Bomhoff het feitelijk altijd te druk had met andere zaken, zoals zijn computerspelletjes spelen. De titel Loenatik is afgeleid van maanziekte of lunatisme. Maanziekte wordt door velen gezien als een geestesziekte waarbij mensen overvallen worden door stemmingswisselingen wanneer het volle maan is. Slaapwandelen wordt eveneens vaker in verband gebracht met maanziekte. In de middeleeuwen was maanziekte een term voor epilepsie omdat men dacht dat de ziekte onder invloed stond van de maancyclus. Er is geen wetenschappelijk bewijs voor maanziekte. Het is juist meer een folkloristisch geloof dat teruggaat tot de oudheid en zelfs de prehistorie. Het Engelse lunacy (gekte) en loony (gek) zijn ervan afgeleid. Mensen die een beetje gek doen worden door hun omgeving meestal verontschuldigd op een manier dat het ´bijna volle maan´ is of dat de geest in ze gekropen is. De omgeving is over het algemeen heel coulant voor mensen die worstelen met hun geestelijke gezondheid. Ondanks dat ze een beetje gek doen, worden ze toch gezien als leden van de groep. Het ligt niet aan hen, het ligt aan iets dat in hen is of het ligt aan de maan. Om vast te stellen of de maancyclus daadwerkelijk van invloed is op het gedrag van mensen en hun slaappatroon heeft de Canadese psycholoog en onderzoeker Jean Philippe Chaput van de Universiteit Ottawa-Ontario in 2013 het slaappatroon van duizenden kinderen over de hele wereld bestudeerd; om te zien of het patroon zich wijzigde als gevolg van de maancyclus en hoe deze veranderingen een wijziging brachten in hun dagelijks leven. Hij koos ervoor om juist kinderen te onderzoeken omdat kinderen veel gevoeliger reageren op veranderingen in het gedrag en hun slaapbehoefte groter is. Hij onderzocht in totaal bijna 6000 kinderen in 12 verschillende landen. De gegevens werden verzameld over een periode van meer dan 28 maanden. Hetzelfde aantal maancycli werd verdeeld in drie fasen: volle maan, halve maan en nieuwe maan. Uit de bevindingen van de studie bleek dat de duur van de nachtrust tijdens de volle maan ten opzichte van de nieuwe maan verminderd met gemiddeld 5 minuten. De studie toonde aan dat een volle maan geen ongevallen of psychotische episodes veroorzaakt. Daarmee is er dus onvoldoende bewijs geleverd dat maanziekte bestaat en daardoor blijft maanziekte een folkloristisch geloof dat suggereert dat de maanstanden van invloed zijn op het gedrag van mens en dier. Desondanks blijft de mythe even fascinerend. Hallo Weekblad 21 september 2017