Deeleconomie

¨Wie anderen helpt, helpt zichzelf¨ is een veelgelezen tegeltjeswijsheid en wil zeggen dat hulpvaardigheid loont. Pro-sociaal gedrag motiveert en geeft mensen betekenis aan hun leven; waardoor ze instaat zijn nauwe banden aan te gaan met anderen. Zeker in deze eindejaartijd is het uitnodigen van een ´gast aan tafel´ vaker te zien in publiciteitsacties van supermarkten en winkels. Lidl startte al weer enkele weken geleden de stoelaanzet-actie; een extra stoel bijzetten aan het diner, verhoogt de gezelligheid. Gast aan tafel, koken voor een zieke collega, een carpool organiseren via het internet en zonne-energie delen met je buren, allemaal zijn het voorbeelden van de participatiemaatschappij die de Europese regeringen willen zien van hun burgers. De zogenaamde deeleconomie, een ´feel good´ economie die voor iedereen toegankelijk is en waar geluk en blijheid voor iedereen zijn weggelegd. Het is een economie die het delen en collectief consumeren van onze overvloed mogelijk maakt. Je maakt plaats voor een vluchteling of een eenzame buur of verwelkomt een vakantieganger van Airbnb, die jouw appartement op waarde schat. De betrokkenheid van mensen bij kleinschalige initiatieven en hulporganisaties lijkt te groeien. Volgens de jonge Amerikaanse psycholoog Daryl van Tongeren heeft de financiële crisis er juist toe bijgedragen dat mensen hulpvaardiger zijn geworden en de noodzaak hebben ingezien van elkaar te helpen in plaats van individualistisch door te zetten. Met zijn Hope College onderzoekt hij, samen met anderen, het goede leven en het effect van anderen helpen. Zijn conclusie is eenvoudig: mensen die zeiden vaker voor een ander klaar te staan ervaren hun leven als zinvoller, dan anderen die dat niet deden. De positieve effecten zijn helder: het versterkt je zelfwaardering en gevoel van eigenwaarde. Want je voelt je beter over jezelf, je voelt je gelukkiger; dus ben je meer in staat een ander te helpen. Mensen voelen zich veiliger in een omgeving waarvan ze weten, dat de ander voor ze klaar staat wanneer het nodig is. Helpen voldoet ook aan de basisbehoeften van de mens; verbondenheid en autonomie worden versterkt waardoor je gevoel van competentie verbetert. Helpen sterkt dus je psychosociale identiteit. Nog beter wanneer de hulp meteen resultaat oplevert. De deeleconomie kent helaas ook een negatieve kant; namelijk de steeleconomie, op zijn Spaans ´Cleptocracía´. De negatieve kant van de deeleconomie is louter gericht op winst. Voorbeelden daarvan zijn Uber of Airbnb. Beiden koppelen mensen aan elkaar via hun applicaties; de een met vervoer, de ander met onderkomen. Maar beiden geven geen inkomensgarantie af of sociale verzekering. Met andere woorden; geen werk of geen toerist, geen inkomen. Hun monopolie is gewaarborgd. Voor de chauffeur of gastheer is de situatie precair; want ondanks dat deze zijn privébezit kan vercommercialiseren, blijft er een risico. De deeleconomie is maatschappelijk een megatrend en ontstaan vanuit de crisis waarbij mensen zich bewuster werden van wat ze al hadden en hoe ze die persoonlijke bronnen beter konden inzetten. Niets mis mee. Zelfredzaamheid en participatiemaatschappij zijn geweldige fenomenen en noodzaken ook tot oplettendheid. Hallo Weekblad 29-12-2016; Bron: Dr. Daryl R. Van Tongeren Hope College; Flow, nummer 8, 2016