Chronische eenzaamheid
Iedereen kan chronische eenzaamheid
krijgen. Een 12-jarig meisje dat naar een nieuwe school gaat; een jonge
man die na het opgroeien in een dorp zich verloren voelt in de grote
stad; een leidinggevende die het te druk heeft met zijn carrière en
daardoor te weinig tijd heeft voor zijn vrienden; een weduwnaar voor wie
het moeilijk is contact te maken met anderen omdat zijn echtgenote dat
doorgaans deed. Het wijdverspreide gevoel van eenzaamheid komt in alle
leeftijden voor en is momenteel onderwerp van verschillende internationale
studies en publicaties. Volgens
onderzoek blijkt dat een op de drie Europeanen zich vaak alleen of regelmatig
eenzaam voelt. In 2012 werd in Nederland in opdracht van het Leger des
Heils een onderzoek gedaan naar eenzaamheid. Hieruit bleek dat eenzaamheid een
groeiend probleem is. Sinds 2008 is het percentage van mensen dat aangeeft
eenzaam te zijn, gestegen met 5%. Uit het onderzoek blijkt ook dat jongeren van
18 tot 24 jaar zich vaker eenzaam voelen; en niet wat werd verwacht ouderen.
Jongeren hebben veel vrienden op sociale media maar kennen niet het gevoel van
verbondenheid. Wanneer je ze vraagt naar hun vrienden op Facebook zijn het er
honderden en wanneer je ze vraagt wie er voor ze zorg als ze een been hebben
gebroken blijven ze het antwoord schuldig. Sociale netwerken als Twitter,
Instagram, Facebook en LinkedIn bieden fantastische mogelijkheden om
interpersoonlijke relaties te verrijken maar kunnen natuurlijk nooit dienen als
vervanging voor een menselijke ‘face-to-face’ relatie. Iemand
die zich eenzaam voelt gedraagt zich meer vijandig, driftig, angstig en
vertoont depressieve klachten zoals slechte concentratie, slaapproblemen,
verstoorde eetlust en is minder in staat lichamelijk actief bezig te zijn. Wanneer
de klachten langer duren dan een jaar, wordt gesproken van chronisch. Chronisch
eenzame mensen hebben de neiging om voor niets of niemand meer moeite te doen. Het
gevoel van isolement en sociale afwijzing verstoort niet alleen de denkcapaciteit
en wilskracht, maar ook het immuunsysteem en is net zo schadelijk als obesitas
of roken. Chronische eenzaamheid vermindert de levenskwaliteit en verhoogt de
kans op overlijden met zo’n 26%. Mensen
kunnen chronisch eenzaam worden om verschillende redenen. Eenzaamheid kan het
gevolg zijn van hechtingsproblematiek als gevolg van gewelds- en
misbruikervaringen; waardoor het contact met anderen als bedreigend wordt
ervaren. Sociale eenzaamheid kan ontstaan doordat support, van familie en vrienden,
is weggevallen door een scheiding of overlijden. Werkeloosheid kan leiden tot
armoede en statusverlies waarvoor iemand zich schaamt. Emotionele eenzaamheid ontstaat
wanneer het niet lukt gevoelens te delen met anderen en een intieme partner
wordt gemist. Existentiële eenzaamheid kan ontstaan als gevolg van een traumatische
ervaring waardoor het realiteitsgevoel is aangetast en zorgt voor veelvuldig
piekeren over de redenen van het bestaan. Alhoewel
spreken over eenzaamheid nog steeds moeilijk is en feitelijk taboe, hebben
landen als Denemarken en Groot-Brittannië hulpprogramma's opgezet om het
publiek bewust te maken van chronische eenzaamheid en zodoende een beter begrip
voor het probleem te krijgen, alsook de gevolgen voor de volksgezondheid te verminderen. Gepubliceerd in Hallo Weekblad 12 mei 2016; Bron: John T. Cacioppo & William Patrick:
Loneliness, 2009; www.eenzaamheid.info