Chronische eenzaamheid

Iedereen kan chronische eenzaamheid krijgen. Een 12-jarig meisje dat naar een nieuwe school gaat; een jonge man die na het opgroeien in een dorp zich verloren voelt in de grote stad; een leidinggevende die het te druk heeft met zijn carrière en daardoor te weinig tijd heeft voor zijn vrienden; een weduwnaar voor wie het moeilijk is contact te maken met anderen omdat zijn echtgenote dat doorgaans deed. Het wijdverspreide gevoel van eenzaamheid komt in alle leeftijden voor en is momenteel onderwerp van verschillende internationale studies en publicaties. Volgens onderzoek blijkt dat een op de drie Europeanen zich vaak alleen of regelmatig eenzaam voelt. In 2012 werd in Nederland in opdracht van het Leger des Heils een onderzoek gedaan naar eenzaamheid. Hieruit bleek dat eenzaamheid een groeiend probleem is. Sinds 2008 is het percentage van mensen dat aangeeft eenzaam te zijn, gestegen met 5%. Uit het onderzoek blijkt ook dat jongeren van 18 tot 24 jaar zich vaker eenzaam voelen; en niet wat werd verwacht ouderen. Jongeren hebben veel vrienden op sociale media maar kennen niet het gevoel van verbondenheid. Wanneer je ze vraagt naar hun vrienden op Facebook zijn het er honderden en wanneer je ze vraagt wie er voor ze zorg als ze een been hebben gebroken blijven ze het antwoord schuldig. Sociale netwerken als Twitter, Instagram, Facebook en LinkedIn bieden fantastische mogelijkheden om interpersoonlijke relaties te verrijken maar kunnen natuurlijk nooit dienen als vervanging voor een menselijke ‘face-to-face’ relatie. Iemand die zich eenzaam voelt gedraagt zich meer vijandig, driftig, angstig en vertoont depressieve klachten zoals slechte concentratie, slaapproblemen, verstoorde eetlust en is minder in staat lichamelijk actief bezig te zijn. Wanneer de klachten langer duren dan een jaar, wordt gesproken van chronisch. Chronisch eenzame mensen hebben de neiging om voor niets of niemand meer moeite te doen. Het gevoel van isolement en sociale afwijzing verstoort niet alleen de denkcapaciteit en wilskracht, maar ook het immuunsysteem en is net zo schadelijk als obesitas of roken. Chronische eenzaamheid vermindert de levenskwaliteit en verhoogt de kans op overlijden met zo’n 26%. Mensen kunnen chronisch eenzaam worden om verschillende redenen. Eenzaamheid kan het gevolg zijn van hechtingsproblematiek als gevolg van gewelds- en misbruikervaringen; waardoor het contact met anderen als bedreigend wordt ervaren. Sociale eenzaamheid kan ontstaan doordat support, van familie en vrienden, is weggevallen door een scheiding of overlijden. Werkeloosheid kan leiden tot armoede en statusverlies waarvoor iemand zich schaamt. Emotionele eenzaamheid ontstaat wanneer het niet lukt gevoelens te delen met anderen en een intieme partner wordt gemist. Existentiële eenzaamheid kan ontstaan als gevolg van een traumatische ervaring waardoor het realiteitsgevoel is aangetast en zorgt voor veelvuldig piekeren over de redenen van het bestaan. Alhoewel spreken over eenzaamheid nog steeds moeilijk is en feitelijk taboe, hebben landen als Denemarken en Groot-Brittannië hulpprogramma's opgezet om het publiek bewust te maken van chronische eenzaamheid en zodoende een beter begrip voor het probleem te krijgen, alsook de gevolgen voor de volksgezondheid te verminderen. Gepubliceerd in Hallo Weekblad 12 mei 2016; Bron: John T. Cacioppo & William Patrick: Loneliness, 2009; www.eenzaamheid.info