Nachtmerrie & angstdroom
Na een terroristische aanval zoals
onlangs in Parijs op het kantoor van Charlie Hebdo of het zien van de
onthoofdingsvideo’s van IS kan het zijn dat iemand slecht slaapt; geregeld
wakker wordt en nachtmerries heeft. Ik herinner me na de aanslag 9/11 op het
WTC in New York dat er zich in Rotterdam meer mensen met slaapstoornis en
nachtmerries meldden. Herinneringen aan het bombardement op Rotterdam in mei
1940 werden weer herbeleefd. Een
nachtmerrie lijkt als het meespelen in een thriller. We beven van angst, iemand
zit ons achterna, we willen wegkruipen maar kunnen nergens heen en waar we ook kijken
worden we opgeschrikt door het noodlot. Wanneer we wakker worden zijn we nog
enkele seconden verstijfd en verkrampt van angst. Iedereen
heeft wel eens een nachtmerrie. Zo`n 7 tot 10% van de Nederlandse bevolking heeft
meerdere keren per maand een nachtmerrie en 2 tot 3% heeft meerdere
nachtmerries per week. Maar liefst een half miljoen Nederlanders heeft dus
meerdere nachtmerries per week. Onderzocht is dat vrouwen meer nachtmerries
hebben dan mannen. Het is echter onduidelijk in hoeverre dat klopt, omdat
vrouwen vaker hun dromen onthouden en navertellen, in plaats van mannen. Nachtmerries
zijn niet alleen verweven met mythen en sagen waarin monsters en helden ons
vervullen van angst en ontzag. Nachtmerries hebben ook een psychische inhoud
die duidelijk lijden kunnen veroorzaken wanneer ze zich vaker herhalen. Want
hoe meer de nachtmerrie zich herhaalt, hoe sterker de beelden in detail in het
geheugen worden opgeslagen. Er is
een onderscheid in nachtmerries. De posttraumatische nachtmerrie, die ontstaat
na een traumatische gebeurtenis lijkt vaak op een herhaling van het trauma.
Natuurlijk zijn deze nachtmerries extra akelig, omdat de gebeurtenis zich ook werkelijk
heeft afgespeeld en nare gevoelens dan weer worden beleefd. Zo’n 75% van de
mensen die in het leven een trauma meemaakte heeft last van deze soort nachtmerrie. De tweede soort zijn de
nachtmerries of beter gezegd angstdromen die zich gedurende het leven
ontwikkelen zonder een trauma en die wel een specifiek thema kunnen hebben
zoals; vallen, verdrinken, achtervolgen en aangevallen worden. Soms zijn deze angstdromen
ook een symptoom van een depressie of een angststoornis. Vaker hebben deze
angstdromen te maken met een zelf gecreëerde angst of een waandenkbeeld. Nachtmerries,
angstdromen en gewone dromen kunnen de gehele nacht voorkomen maar meestal
komen ze voor tijdens de REM slaap (Rapid Eye Movement), in het tweede gedeelte
van de slaap. Waartoe dromen dient is feitelijk niet bekend. Uit onderzoek is
naar voren gekomen dat mensen dikwijls dromen over dingen die ze overdag heeft
meegemaakt. De droom wordt dan de ‘dagrest’ genoemd en we nemen aan dat het
helpt om dagelijkse gebeurtenissen te verwerken. In zo’n droom kunnen we nieuwe
ideeën opdoen omdat de hersenen tijdens de slaap niet denken en associatief
reageren. Verlangens en fantasieën worden dan in dromen omgezet waardoor er
meer bewustwording kan ontstaan; als een innerlijk schouwen. Gepubliceerd in Hallo Weekblad 5 februari 2015; Bron:
www.nachtmerries.org