Embodied communication en Socialbesitas

Wanneer mensen met elkaar praten, wisselen ze niet alleen verbale communicatie uit. Non-verbaal wordt er net zoveel gezegd. Terwijl ze praten wordt het lichaam gebruikt om wat ze zeggen te benadrukken. Gezichtsuitdrukkingen, gebaren met armen en benen zijn er allemaal voor bedoeld om wat er wordt gezegd te bekrachtigen. Face-to-face communicatie, ook genoemd ‘embodied communication’, wordt volgens onderzoekers met de opkomst van internet en smartphone tegenwoordig echt op de proef gesteld. Binnen Europa staat Nederland op de eerste plaats met het grootste aantal huishoudens met een internetaansluiting. In 2011 had 94% van de Nederlandse huishoudens een internetaansluiting, in tegenstelling tot Spanje met slechts 68%. Nog niet zo heel lang geleden (1996) werden aan de Universiteit van Parma (Italië) door Giacomo Rizzolatti de spiegelneuronen ontdekt. Spiegelneuronen zijn actief wanneer je een gedrag ziet dat je kent dus: wat je ziet veroorzaakt een overeenkomstig effect in je hersenen. Dankzij de spiegelneuronen werd aangetoond dat de mate waarin we kunnen verbeelden en ons kunnen inleven in anderen een rol speelt in veranderingsprocessen. Mentaliseren is het vermogen je in te leven in een ander. De ontdekking van Rizzolatti bracht nogal wat onderzoek op gang. Interessant is om te weten wat nu precies de gevolgen zijn van het chatten, whatsappen en de sociale media op de communicatie en het inlevingsvermogen. Theorieën over eventuele gevolgen voor de identiteit, concentratie, samenwerking en mentaliseren zijn er wel, maar er is feitelijk nog niets wetenschappelijk bewezen. Het blijft gissen, vooral ook vanwege de grote groep gebruikers én producenten van al deze nieuwe media. Sinds 2006 onderzoekt het IVO (Nederlands kenniscentrum voor leefwijzen en verslaving) de jaarlijkse trends op het gebied van internetgebruik en de daaraan gerelateerde problemen. Zij concludeerden dat er in Nederland twee “nieuwe” verslavingen zich de laatste jaren hebben ontwikkeld de GHBverslaving (GHB is een party drug) en internetverslaving, vooral gameverslaving en seksverslaving. Porno die via het internet wordt gefaciliteerd. Internet en sociale media brengen veel positiefs bijvoorbeeld doordat mensen op een makkelijke manier toegang hebben tot allerlei informatie. Maar er zijn ook negatieve kanten, zoals worden beschreven in het boek ‘Socialbesitas’ dat onlangs is verschenen. Socialbesitas is volgens de auteurs de nieuwste kwaal van deze tijd. Mensen die lijden aan socialbesitas kunnen niet meer zonder hun telefoon. Ze raken geïrriteerd en worden boos wanneer de telefoon niet binnen hun handbereik is om de stroom berichtjes te kunnen lezen. Ze worden nog bozer wanneer iemand daar een opmerking over maakt. Symptomen van socialbesitas zijn onder andere: Phantom Vibration Syndrome: het mobieltje voelen trillen, terwijl dat niet zo is. Fear of missing out (Fomo): de angst iets te moeten missen. Body Dismorphic Disorder: jezelf steeds lelijker voelen omdat anderen zich op het internet juist knap en blij presenteren. No Mobile Phobia (nomophobia): angst voelen wanneer je op een plaats bent waar geen bereik is of waar er een verbod is op het gebruik van de mobiele telefoon.
Gepubliceerd in Hallo Weekblad, 31 oktober 2013
Bron: www.ivo.nl, www.cbs.nl, www.socialbesitas.nl