Embodied communication en Socialbesitas
Wanneer mensen met elkaar praten, wisselen ze niet alleen verbale
communicatie uit. Non-verbaal wordt er net zoveel gezegd. Terwijl ze praten wordt
het lichaam gebruikt om wat ze zeggen te benadrukken. Gezichtsuitdrukkingen,
gebaren met armen en benen zijn er allemaal voor bedoeld om wat er wordt gezegd
te bekrachtigen. Face-to-face communicatie, ook genoemd ‘embodied
communication’, wordt volgens onderzoekers met de opkomst van internet en
smartphone tegenwoordig echt op de proef gesteld. Binnen Europa staat Nederland
op de eerste plaats met het grootste aantal huishoudens met een internetaansluiting.
In 2011 had 94% van de Nederlandse huishoudens een internetaansluiting, in
tegenstelling tot Spanje met slechts 68%. Nog
niet zo heel lang geleden (1996) werden aan de Universiteit van Parma
(Italië) door Giacomo Rizzolatti de spiegelneuronen ontdekt. Spiegelneuronen
zijn actief wanneer je een gedrag ziet dat je kent dus: wat je ziet veroorzaakt
een overeenkomstig effect in je hersenen. Dankzij de spiegelneuronen werd
aangetoond dat de mate waarin we kunnen verbeelden en ons kunnen inleven in
anderen een rol speelt in veranderingsprocessen. Mentaliseren is het vermogen
je in te leven in een ander. De ontdekking van Rizzolatti bracht nogal wat
onderzoek op gang. Interessant is om te weten wat nu precies de
gevolgen zijn van het chatten, whatsappen en de sociale media op de communicatie
en het inlevingsvermogen. Theorieën
over eventuele gevolgen voor de identiteit, concentratie, samenwerking en mentaliseren
zijn er wel, maar er is feitelijk nog niets wetenschappelijk bewezen. Het
blijft gissen, vooral ook vanwege de grote groep gebruikers én producenten van
al deze nieuwe media. Sinds 2006 onderzoekt het IVO (Nederlands
kenniscentrum voor leefwijzen en verslaving) de jaarlijkse trends op het gebied
van internetgebruik en de daaraan gerelateerde problemen. Zij concludeerden dat
er in Nederland twee “nieuwe” verslavingen zich de laatste jaren hebben ontwikkeld
de GHBverslaving (GHB is een party drug)
en internetverslaving, vooral gameverslaving en seksverslaving. Porno die via
het internet wordt gefaciliteerd. Internet en sociale media brengen veel
positiefs bijvoorbeeld doordat mensen op een makkelijke manier toegang hebben
tot allerlei informatie. Maar er zijn ook negatieve kanten, zoals worden beschreven
in het boek ‘Socialbesitas’ dat onlangs is verschenen. Socialbesitas is volgens
de auteurs de nieuwste kwaal van deze tijd. Mensen die lijden aan
socialbesitas kunnen niet meer zonder hun telefoon. Ze raken geïrriteerd en
worden boos wanneer de telefoon niet binnen hun handbereik is om de stroom
berichtjes te kunnen lezen. Ze worden nog bozer wanneer iemand daar een
opmerking over maakt. Symptomen van socialbesitas zijn onder andere: Phantom Vibration Syndrome: het mobieltje
voelen trillen, terwijl dat niet zo is. Fear of
missing out (Fomo): de angst iets te moeten missen. Body Dismorphic Disorder: jezelf steeds
lelijker voelen omdat anderen zich op het internet juist knap en blij presenteren.
No Mobile Phobia (nomophobia): angst voelen wanneer je op een plaats bent waar geen bereik is of
waar er een verbod is op het gebruik van de mobiele telefoon.
Gepubliceerd in Hallo Weekblad, 31 oktober 2013
Bron: www.ivo.nl, www.cbs.nl, www.socialbesitas.nl